Od kiedy Adam Małysz pokazał się publicznie konsumując bułkę z bananem, po czym wygrał Turniej Czterech Skoczni, owoc ten stał się w Polsce ikoną zdrowego trybu życia. Nadal jednak niewiele o nim wiemy – szczególnie w kontekście tematów celnych, z nim związanych.
W taryfie celnej Unii Europejskiej bez problemu odnajdziemy „Banany, włącznie z plantanami, świeże lub suszone” (0803). I tu mamy już pierwszą zagwozdkę – czym są plantany i czym różnią się od bananów ? Plantan, w odróżnieniu od banana, nie jest owocem, lecz warzywem; bywa też nazywany „bananem warzywnym”. Plantan wygląda niemal identycznie jak banan, choć zwykle jest nieco większy. Różni się od banana również większą zawartością skrobi, jak i smakiem. Podobno zielony plantan smakuje jak ziemniak, żółty jak truskawka, a czarny jak bardzo dojrzały banan.
Ale mniejsza o plantany i powróćmy do naszych baranów…. tj. bananów.
Banany w momencie wywozu z kraju, w którym zostały wyhodowane, są zupełnie zielone. Dzięki temu, że transportowane są w chłodniach, w których temperatura wynosi 14 stopni Celsjusza, w takim samym stanie docierają do Polski. Stan niedojrzałości, który był ich zaletą podczas transportu, staje się wadą, kiedy należy przysposobić je do sprzedaży detalicznej. Dlatego też, są one najpierw składane w tzw. dojrzewalniach, gdzie trafiają do specjalistycznych komór ciśnieniowych, ze stałą temperaturą 18 stopni i zostają poddane działaniu 5% etylenu (etenu). Po około 4 dniach spędzonych w komorze banany osiągają żółty kolor i są gotowe, aby trafić do marketów.
Do zespołu ekspertów celnych Rusak Business Services wpłynęło zapytanie – czy dojrzewanie bananów może odbywać się w magazynie czasowego składowania, lub ewentualnie w składzie celnym ?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, musieliśmy przeanalizować, jakie czynności są dopuszczalne
w trakcie czasowego składowania. Czynności te określa się mianem „zwyczajowych czynności”, a enumeratywnie zostały one wskazane w Załączniku 71-03 do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) (UE) nr 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r.
Rozporządzenie wskazuje, iż do czynności tych zaliczamy operacje takie jak:
1) przewietrzanie, rozpościeranie, suszenie, usuwanie kurzu, proste operacje oczyszczania, naprawa opakowań, podstawowe naprawy szkód powstałych w czasie transportu lub składowania, o ile są to proste operacje, nakładanie lub zdejmowanie powłok ochronnych do celów transportu;
2) rekonstrukcja towarów po transporcie;
3) inwentaryzacja, pobieranie próbek, sortowanie, przegląd, mechaniczne filtrowanie i ważenie towarów;
4) usuwanie uszkodzonych lub zanieczyszczonych komponentów;
5) konserwacja przez pasteryzację, sterylizację, irradiację lub dodanie konserwantów;
6) usuwanie pasożytów;
7) odrdzewianie;
8) obróbka:
— przez proste podwyższenie temperatury, bez dalszej obróbki lub destylacji lub
— przez proste obniżenie temperatury;
nawet jeśli skutkiem tego jest inny ośmiocyfrowy kod CN;
9) obróbka elektrostatyczna, wyrównywanie fałd lub prasowanie wyrobów włókienniczych;
10) obróbka polegająca na:
— pozbawianiu owoców rdzeni i drylowaniu ich, rozcinaniu i kruszeniu suszonych owoców lub warzyw, rehydracji owoców, lub
— dehydracji owoców, nawet jeśli skutkiem tej czynności jest inny ośmiocyfrowy kod CN;
11) odsalanie, czyszczenie i trzepanie skór;
12) dodawanie towarów lub dodawanie bądź zastępowanie składników akcesoriów, o ile takie dodawanie lub zastępowanie jest stosunkowo ograniczone lub jest przeznaczone do celów zapewnienia zgodności z normami technicznymi oraz nie zmienia rodzaju i nie polepsza wydajności oryginalnych towarów, nawet jeśli skutkiem tych czynności jest inny ośmiocyfrowy kod CN dla towarów dodanych lub zastępczych;
13) rozcieńczanie lub stężanie płynów, bez dalszej obróbki lub destylacji, nawet jeśli skutkiem tych czynności jest inny ośmiocyfrowy kod CN;
14) mieszanie ze sobą towarów tego samego rodzaju o różnej jakości w celu otrzymania stałej jakości lub jakości wymaganej przez nabywcę, bez zmiany rodzaju towarów;
15) mieszanie olejów napędowych lub opałowych niezawierających biodiesla z olejami napędowymi lub opałowymi zawierającymi biodiesel, klasyfikowanymi do działu 27 Nomenklatury scalonej, w celu otrzymania stałej jakości lub jakości wymaganej przez nabywcę, bez zmiany rodzaju towarów, nawet jeśli skutkiem tych czynności jest inny ośmiocyfrowy kod CN;
16) mieszanie olejów napędowych lub opałowych z biodieslem, tak aby otrzymana mieszanina zawierała mniej niż 0,5 % objętościowo biodiesla, oraz mieszanie biodiesla z olejami napędowymi lub opałowymi, tak aby otrzymana mieszanina zawierała mniej niż 0,5 % objętościowo olejów napędowych lub opałowych;
17) dzielenie lub przycinanie towarów, jeśli obejmuje to jedynie proste operacje;
18) pakowanie, rozpakowywanie, zmiana opakowań, przelewanie i proste przenoszenie do kontenerów, nawet jeśli skutkiem tych czynności jest inny ośmiocyfrowy kod CN, dodawanie, usuwanie lub zmiana oznaczeń, pieczęci, etykiet, metek z ceną lub innych podobnych oznakowań wyróżniających;
19) testowanie, dostosowanie, regulowanie i przysposabianie do pracy maszyn, urządzeń i pojazdów, w szczególności w celu kontroli ich zgodności z normami technicznymi, jeśli obejmuje to jedynie proste operacje;
20) matowienie kształtek rurowych w celu przygotowania towarów na niektóre rynki;
21) denaturacja, nawet jeśli skutkiem tej czynności jest inny ośmiocyfrowy kod CN;
22) jakiekolwiek zwyczajowe czynności, inne niż powyżej wymienione, mające na celu poprawienie wyglądu lub jakości handlowej towarów przywożonych lub przygotowanie ich do dystrybucji lub odsprzedaży, pod warunkiem że operacje te nie zmieniają rodzaju lub nie polepszają wydajności oryginalnych towarów.
Należy tu dodać, iż żadna z tych czynności nie może skutkować zmianą ośmiocyfrowego kodu CN, ani też nie może prowadzić do „nieuzasadnionych korzyści pod względem należności celnych przywozowych”.
Gdybyśmy chcieli proces dojrzewania bananów odnieść do powyższego wykazu, niewątpliwie najbliższy jego charakterowi byłby punkt 8, czyli „obróbka przez proste podwyższenie temperatury”. Jakkolwiek, w tym przypadku, obróbka nie ogranicza się jednak do prostego podwyższenia temperatury, ponieważ banany zostają ponadto poddane działaniu 5% etylenu, co nie mieści się w ramach ww. punktu. Poza punktem 8, jako „zapis ostatniej szansy” można jeszcze rozpatrywać możliwości, jakie daje ostatni fragment ww. wykazu, tj. „czynności, inne niż powyżej wymienione, mające na celu poprawienie (…) jakości handlowej towarów”. Niestety, jak wiele innych przepisów tworzonych w Brukseli, określenie to jest mało precyzyjne
i może być interpretowane na różne sposoby. Biorąc pod uwagę, że podczas kontroli prowadzonych przez organy celne, to urząd celny z definicji ma zawsze rację, uznaliśmy, iż interpretacja, która uznawałaby przyspieszanie dojrzewania owoców za „czynności mające na celu poprawienie jakości handlowej towarów” mogłaby zostać zakwestionowana przez organy celne, co skutkowałoby z kolei cofnięciem pozwolenia na prowadzenie magazynu czasowego składowania lub składu celnego.
Uznaliśmy zatem ostatecznie, iż bezpieczniej dla wnioskodawcy będzie uznać, iż dojrzewanie bananów nie może zostać uznane za „czynność zwyczajową”, a więc, wykracza poza możliwości prawne, jakie daje czasowe składowanie.
Reasumując: eksperci celni Rusak Business Services uznali, iż dojrzewanie bananów nie może odbywać się w ramach czasowego składowania. W celu przeprowadzenia procesu dojrzewania bananów z użyciem etylenu, niedojrzałe banany mogą natomiast zostać objęte procedurą uszlachetniania czynnego.
Dla przedsiębiorcy, wnioskowanie o pozwolenie na specjalną procedurę celną nie stanowi obciążenia większego niż w przypadku wniosku o pozwolenie na prowadzenie magazynu czasowego składowania lub składu celnego. Natomiast dodatkowym bonusem tej propozycji jest znaczne przyspieszenie formalności, ponieważ wniosek o pozwolenie na stosowanie procedury uszlachetniania czynnego powinien zostać rozpatrzony w ciągu 30 dni od daty przyjęcia wniosku (art. 171 ust. 1 RD), podczas gdy na wydanie pozwolenia na prowadzenie magazynu czasowego składowania lub składu celnego organy celne mają standardowe 120 dni.
Dodatkowymi rekomendacjami naszych ekspertów były w tym przypadku propozycje: uzyskania pozwolenia na stosowanie zabezpieczenia generalnego (aby nie wpłacać każdorazowo zabezpieczeń jednorazowych) oraz uzyskania pozwolenia na miejsce uznane (żeby uniknąć konieczności każdorazowego przedstawiania towarów w urzędzie celnym). Klientowi przypomnieliśmy również o konieczności uzyskania pozwolenia na ważenie świeżych bananów, co wynika z Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) nr 2015/2446 z 28.07.2015 r. (art. 155-157), jak również Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr 2015/2447 z 24.11.2015 r. (art. 251-252).
Tytułem uzupełnienia, pragniemy przypomnieć, iż temat ważenia bananów trafił kilka lat temu „pod strzechy” dzięki zapomnianemu nieco hitowi disco polo:
Są w Ameryce przepiękne zakątki,
Ludzie tam kupują przeróżne pamiątki,
A ja na targu w mieście Panama
Kupiłem sobie pięknego banana.
Nim banan statkiem do Gdyni dopłynie
Kilka tygodni zapewne minie,
A ja do celników z samego rana
Idę zapytać jak oclić banana.
ref.
Pomóż mi proszę, moja ukochana,
Pomóż mi oclić mojego banana.
Oj kiepska sprawa i trudna rada,
Musi banana Sanepid zbadać.
A sprawy również nie uprości,
Że trzeba zrobić kontrolę jakości.
I rzecz najgorsza, nie do uwierzenia,
Banan mieć musi świadectwo ważenia.
Powiedz mi proszę moja ukochana,
Kto mi pomoże zważyć banana ?
ref.
Pomóż mi proszę, moja ukochana,
Pomóż mi zważyć mojego banana.
Myślałem, że to rzecz najprostsza na świecie,
Banana zważę na wadze w markecie,
A kartka z wagi wydrukowana,
Potwierdzi wagę mojego banana.
W urzędzie mówią: zapomnij o tym,
Musisz być „upoważnionym podmiotem”,
Mieć swój numerek i pozwolenie
I wtedy możesz rozpocząć ważenie.
ref.
Pomóż mi proszę, moja ukochana,
Pomóż mi zważyć mojego banana.
Dzwonię do podmiotów upoważnionych,
Proszę by banan mój został zważony,
Choć w zamian daję pieniędzy kupę,
Słyszę tylko „pocałuj się w nos”.
ref.
Pomóż mi proszę, moja ukochana,
Pomóż mi zważyć mojego banana.
Chyba z bananem odwiedzę Brukselę,
Autora przepisu bananem w łeb zdzielę,
Może pod wpływem tego uderzenia,
Odzyska zdolność normalnego myślenia.
Autor: Piotr Sienkiewicz, Dyrektor Zarządzający Rusak Business Services
Powyższy artykuł stanowi skrótowy i niepełny opis tematu.
Jeżeli interesuje Cię profesjonalne wsparcie merytoryczne w powyższym zakresie, skontaktuj się z naszymi specjalistami (csc@rusak.pl) .
