? Rusak Trade Compliance News przypomina:
W dniu 25.02.2023 r. Unie Europejska przyjęła dziesiąty pakiet sankcji przeciwko Rosji (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2023:059I:FULL&from=EN)
Nowy pakiet sankcji obejmuje m.in.:
- rozszerzony zakaz eksportu kluczowych technologii i towarów przemysłowych (do wykazu podlegających ograniczeniom towarów i technologii dodano m.in. metale ziem rzadkich i ich związki chemiczne, elektroniczne układy scalone oraz kamery termowizyjne);
- zakaz importu asfaltu i kauczuku syntetycznego;
Należy zwrócić uwagę na wyjątki oraz kontyngenty (dotyczące węgla z pozycji 2803 taryfy celnej)***, przewidziane w art. 1 pkt. 6 rozporządzenia nr 2023/427:
6) w art. 3i wprowadza się następujące zmiany:
a) dodaje się ustępy w brzmieniu:
„3d. W odniesieniu do towarów wymienionych w załączniku XXI część C zakazy ustanowione w ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do wykonywania do dnia 27 maja 2023 r. umów zawartych przed dniem 26 lutego 2023 r. lub umów dodatkowych niezbędnych do wykonania takich umów.
Niniejszy przepis nie ma zastosowania do towarów objętych kodami CN 2803 i 4002 wymienionych w załączniku XXI część C, do których zastosowanie ma ust. 3da.
3da. Zakazy ustanowione w ust. 1 i 2 nie mają zastosowania do przywozu (…) do Unii do dnia 30 czerwca 2024 r. następujących ilości:
a) 752 475 ton metrycznych towarów objętych kodem CN 2803;
b) 562 973 ton metrycznych towarów objętych kodem CN 4002;
b) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„5. Wielkościami kontyngentów przywozowych określonych w ust. 3da i 4 niniejszego artykułu zarządzają Komisja i państwa członkowskie zgodnie z systemem zarządzania kontyngentami taryfowymi przewidzianym w art. 49-54 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447 (*).
Jak wynika z tabeli stanowiącej część C załącznika XXI, kontyngentami objęte są:
W/w rozporządzenie wprowadza również możliwość zwolnienia przez organy celne państw członkowskich towarów, które fizycznie znajdują się w Unii i które zostały już przedstawione organom celnym, a następnie zostały objęte środkami ograniczającymi.
Możliwość ta ma zastosowanie niezależnie od procedur, którym poddano dane towary po przedstawieniu organom celnym (tranzyt, uszlachetnianie czynne, dopuszczenie do obrotu itp.) lub niezależnie od kroków i formalności proceduralnych przewidzianych w unijnym kodeksie celnym i niezbędnych do zwolnienia.
Jest to furtka dla unijnych podmiotów gospodarczych, które wprowadziły te towary do Unii w dobrej wierze w czasie, gdy nie były one jeszcze objęte jakimikolwiek środkami ograniczającymi przywóz, w tym w sytuacji, gdy ich przywóz był nadal dozwolony w okresie przejściowym. Właściwe organy państw członkowskich powinny zapewnić (…) że towary te nie powrócą do Rosji.
Powyższą możliwość przewidują dodane w ww. rozporządzeniu art. 4t oraz 12e.
Nowy pakiet sankcji rozszerzył ponadto zakaz eksportu towarów i technologii podwójnego zastosowania z UE do Rosji dodatkowo o zakaz tranzytu przez ten kraj.
Zakaz tranzytowania przez terytorium Rosji eksportowanych z UE towarów i technologii podwójnego zastosowania ma na celu walkę z próbami obchodzenia przepisów, poprzez fikcyjne deklarowanie innego kraju docelowego.
Dziesiąty pakiet sankcji przeciwko Rosji wypunktowany przez naszego eksperta:
1. Unia nie byłaby sobą, gdyby uchwalając zakaz przywozu węgla i kauczuku, nie ustanowiłaby jednocześnie dużego kontyngentu na przywóz tych towarów z Rosji.
Jednym słowem, robimy wiele hałasu i szerokiej publiczności obwieszczamy głośno, że nałożyliśmy na Rosję kolejne sankcje, a jednocześnie po cichutku umożliwiamy Rosjanom dalszy eksport tych produktów do UE.
2. Krokiem w dobrą stronę jest niewątpliwie umożliwienie nadania w UE przeznaczenia celnego towarom, które zostały wyeksportowane z Rosji do UE w momencie uchwalania sankcji i które dotąd znajdowały się w swoistym stanie „zawieszenia” – nie można ich było ani wywieźć z powrotem do Rosji, ani dopuścić do obrotu na terytorium UE; właściwie jedynym akceptowalnym wyjściem było zniszczenie tych towarów pod dozorem celnym, które to wyjście, z oczywistych powodów nie było dla właścicieli przedmiotowych towarów satysfakcjonujące. Można tylko ubolewać, że Komisja potrzebowała niemal roku, żeby dostrzec istnienie problemu, a w międzyczasie wielu Bogu ducha winnych importerów poniosło już ogromne koszty, utylizując sprowadzone z Rosji towary.
Nawiasem mówiąc, jakkolwiek nie mam żadnych danych na ten temat, nie sądzę, żeby jakikolwiek drobny importer był jeszcze w posiadaniu takich „trefnych” towarów. Prawdopodobnie takie towary mogą jeszcze znajdować się w posiadaniu wielkich korporacji, które miały na tyle dużą siłę przebicia, że potrafiły je przechować przez tych kilka miesięcy, z jawnym naruszeniem obowiązującego wcześniej prawa.
3. Komisja Europejska nie dostrzega niestety innych sytuacji, dla których powinny być uczynione podobnego rodzaju wyjątki.
Jako przykłady możemy wskazać:
– „towary powracające” z Rosji.
Wiele firm, likwidując swoje przedstawicielstwa w Rosji, napotyka na problem, co zrobić z towarem, który został tam wcześniej dostarczony. Ten sam problem występuje w sytuacji, kiedy unijny eksporter wywiezie do Rosji, towar, który nie jest objęty sankcjami w wywozie, ale jest objęty sankcjami importowymi, a towar nie zostanie z jakichś powodów przyjęty przez rosyjskiego odbiorcę. W tym drugim przypadku często dochodzi do absurdalnej sytuacji, kiedy to rosyjski importer odmawiając przyjęcia towaru, nie musi za niego płacić, a jednocześnie i tak przejmuje go na własność, ponieważ firma unijna nie może go sobie zabrać i przywieźć z powrotem na obszar UE.
– uszlachetnianie bierne – np. naprawy gwarancyjne towarów przywiezionych wcześniej z Rosji, wymiana wadliwych towarów itp.
Wyobraźmy sobie, że unijny podmiot kupił 2 lata temu w Rosji maszynę, która jest na gwarancji, a która mu się teraz zepsuła. Pomimo, że rosyjski producent powinien ją bezpłatnie naprawić, to unijna firma nie może z tej możliwości skorzystać, bo nie może wywieźć tej maszyny do Rosji (jeśli dany rodzaj maszyny jest objęty sankcjami wywozowymi). Podobnego rodzaju sytuację będziemy mieli w przypadku wadliwego towaru, którego nie będziemy mogli wymienić na pełnowartościowy, jeśli ten typ wyrobów jest objęty sankcjami w wywozie (a nie jest nimi objęty w przywozie). Wygranym w tej sytuacji znów będzie strona rosyjska, która dostarczy wadliwy towar, a nie będzie go musiała wymienić na nowy.
Z biegiem czasu coraz wyraźniej widać również potrzebę ustanowienia w UE centralnego organu, który byłby władny interpretować niejasne zapisy zawarte w kolejnych rozporządzeniach i decydować o ewentualnych odstępstwach w sytuacjach wyjątkowych. Władze UE całą odpowiedzialność przerzuciły w tym zakresie na kraje członkowskie, co powoduje chaos i różne interpretacje tych samych zapisów w różnych krajach. No, ale to zapewne celowe zaniechanie, bo jak wiadomo, w mętnej wodzie lepiej ryba bierze…
Autor: Piotr Sienkiewicz, Dyrektor Zarządzający Rusak Business Services
Powyższy artykuł stanowi skrótowy i niepełny opis tematu.
Jeżeli interesuje Cię profesjonalne wsparcie merytoryczne w powyższym zakresie, skontaktuj się z naszymi specjalistami (csc@rusak.pl) .
***W stosunku do węgla z pozycji 2701 nadal obowiązuje zakaz wprowadzony ustawą z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego (Dz. U. poz. 835), która zakazuje wprowadzania na terytorium Polski, przemieszczania między dwoma państwami przez jej terytorium oraz przemieszczania z terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej (UE), węgla klasyfikowanego do pozycji 2701 Nomenklatury Scalonej (CN) oraz koksu klasyfikowanego do pozycji 2704 Nomenklatury Scalonej (CN) z obszaru Federacji Rosyjskiej albo Białorusi.
Podmioty łamiące ww. zakaz podlegają karze pieniężnej w wysokości do 20 mln zł, nakładanej przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
