O USZLACHATNIANIU (I CIERPIENIU) SŁÓW KILKA
Cierpienie uszlachetnia – tak głosi popularna maksyma. W przypadku przepisów prawa celnego Unii Europejskiej można sparafrazować to powiedzenie i stwierdzić, że kto chce uszlachetniać, ten musi cierpieć.
Unijne prawodawstwo celne przewiduje kilka „procedur specjalnych”, które pozwalają na częściowe lub całkowite uniknięcie – w określonych sytuacjach
i przy zachowaniu określonych warunków – konieczności zapłaty długu celnego, lub też odłożenie tego przykrego obowiązku w czasie. Zgodnie z art. 210 Unijnego Kodeksu Celnego do „procedur specjalnych” należą:
– tranzyt, który obejmuje tranzyt zewnętrzny i wewnętrzny,
– składowanie, które obejmuje składowanie celne i wolne obszary celne,
– szczególne przeznaczenie, które obejmuje odprawę czasową i końcowe przeznaczenie,
– przetwarzanie, które obejmuje uszlachetnianie czynne i bierne.
My skupimy się na konkretnej formie przetwarzania – uszlachetnianiu czynnym.
Dzięki procedurze uszlachetniania czynnego przedsiębiorca może zaimportować na obszar celny Unii Europejskiej towary nieunijne i poddawać je procesom przetwarzania (np. montażu, obróbki, naprawy), nie płacąc ceł przywozowych oraz innych należności, o ile po zakończeniu tych procesów, wyrób końcowy zostanie wywieziony poza obszar celny UE.
Jednakże, aby móc skorzystać z procedury uszlachetniania czynnego, należy uzyskać pozwolenie organu celnego – i tu znajduje się pierwszy haczyk.
Unijne przepisy dopuszczają sytuację, kiedy wniosek o udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego może być sporządzony na podstawie zgłoszenia celnego – co stanowi tzw. skróconą formę wniosku.
Ta forma wniosku może być zastosowana, wyłącznie dla towarów innych niż wymienione w załączniku 71-02 do Rozporządzenia Delegowanego („Towary i produkty wrażliwe”), wśród których znajdziemy m.in. różnego rodzaju mięso, zboża i produkty zbożowe, jaja, produkty pszczele, oliwę i oleje, mleko oraz przetwory mleczne, ryby, wino oraz inne alkohole, jak również tytoń.
Rozporządzenie przewiduje tu co prawda pewne wyjątki od tej zasady, ale nie mają one większego znaczenia w codziennej praktyce (dociekliwych czytelników odsyłamy do materiału informacyjnego KAS, opublikowanego na stronie:
https://www.podatki.gov.pl/media/7218/materia%C5%82-informacyjny-uszlachetnianie-czynne-wrzesie%C5%84-2021.pdf
Sęk w tym, że wniosek w formie skróconej organ celny przyjąć może – ale wcale nie musi. Panuje tu pełna dowolność i przedsiębiorca nie może mieć żadnej pewności, czy taki wniosek zostanie przyjęty, czy nie. Wyraźnie zostały co prawda, wskazane przypadki, gdy tego typu wniosek musi zostać odrzucony, nie ma jednak pewności co do tego, że poza tymi sytuacjami, zostanie on zaakceptowany.
W codziennej praktyce przyjęło się, że skrócona forma wniosku jest akceptowana przez organy celne w przypadkach nagłych, których nie sposób przewidzieć – np. w sytuacji konieczności naprawy gwarancyjnej; natomiast wszelkie działania, które zakładają pewną systematyczność i planowanie, powinny bazować na pozwoleniu w formie pełnej.
CIERP I WNIOSKUJ…
Zapomnijmy zatem o wnioskowaniu w formie skróconej i załóżmy, że nie ominie nas standardowa forma wniosku.
Wniosek o udzielenie pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania czynnego powinien zawierać dane zgodne z załącznikiem „A” do Rozporządzenia Delegowanego. Osobom zapracowanym i niedysponującym nadwyżkami wolnego czasu, proponujemy jednak ściągnięcie „gotowca” ze strony www.biznes.gov.pl: https://zaplecze.biznes.gov.pl/files/document_attachments/3175/Wniosek_o_pozwolenie_na_korzystanie_z_procedury_uszlachetniania_czynnego.pdf
Wniosek należy złożyć do naczelnika urzędu celno-skarbowego właściwego ze względu na miejsce, w którym są prowadzone lub dostępne główne księgi rachunkowe wnioskodawcy na potrzeby celne i gdzie będzie dokonywana przynajmniej część procesu przetwarzania.
Na etapie wnioskowania należy podać już bardzo konkretne informacje, takie jak: miejsce (lub miejsca) przetwarzania, urzędy celne objęcia i zamknięcia procedury, towary, które mają zostać objęte procedurą (z podaniem opisu oraz kodu CN), produkty przetworzone (również z opisem i kodem CN), sposoby identyfikacji, warunki ekonomiczne, szczegółowe informacje dotyczące planowanych działań itp. Płynie stąd wniosek, że przedsiębiorca, który dopiero ogólnie rozważa prowadzenie takiego czy innego biznesu, ale nie zna jeszcze jego szczegółów, znajduje się na zbyt wczesnym etapie, aby wnioskować o wydanie pozwolenia. Ten moment nadejdzie dopiero wówczas, kiedy będzie on znać dokładne dane planowanych operacji.
MONEY MAKES THE WORLD GO ROUND…
Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednym „drobnym” szczególe. Pozwolenie może być udzielone osobie, która złoży zabezpieczenie zgodnie z art. 89 UKC. Tego typu zabezpieczenie nie może być niższe niż dług celny, który może powstać w wyniku niedotrzymania warunków procedury specjalnej – czyli np. wówczas, gdy towar po uszlachetnianiu nie zostanie powrotnie wywieziony poza obszar celny UE. Może to być zabezpieczenie generalne, ewentualnie organy celne mogą też wyrazić zgodę na składanie zabezpieczeń jednorazowych, pod konkretne zgłoszenia celne. Bez kasy jednak ani rusz…
PRO MEMORIA…
Procedura uszlachetniania czynnego – jak każda procedura specjalna (oprócz tranzytu) wymaga prowadzenia ewidencji, której formę należy uzgodnić z organami celnymi. Należy również pamiętać o obowiązku rozliczenia procedury, które to rozliczenie powinno co do zasady odbywać się w systemie RPS, za pośrednictwem platformy PUESC.
Autor: Jan Woreczko, Ekspert celny Rusak Business Services
Powyższy artykuł stanowi skrótowy i niepełny opis tematu.
Jeżeli interesuje Cię profesjonalne wsparcie merytoryczne w powyższym zakresie, skontaktuj się z naszymi specjalistami (csc@rusak.pl) .
